Οι γονείς και όλοι όσοι φροντίζουν παιδιά είναι σημαντικό να γνωρίζουν σημεία και συμπτώματα, που σχετίζονται με καρκίνο ή λευχαιμία. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πολλών ειδών συμπαγείς όγκοι και λευχαιμίες στα παιδιά, εντούτοις 85% από αυτούς μπορεί να προκαλούν παρόμοια σημεία και συμπτώματα. Ο καρκίνος και η λευχαιμία στα παιδιά μπορούν να ανιχνευτούν έγκαιρα. Οι πιθανότητες ίασης παιδιών είναι περισσότερες, εάν η νόσος ανιχνευτεί νωρίς και αντιμετωπιστεί κατάλληλα. Σημεία ή συμπτώματα, που πρέπει να κάνουν τους γονείς να ζητούν συμβουλή παιδιάτρου: 1. Εμφάνιση μάζας, ογκιδίου ή πρηξίματος κάπου στο σώμα του παιδιού (πρόσωπο, λαιμό, μασχάλη, κοιλιά, βουβωνικές χώρες, όρχεις, πό- δια). 2. Ανεξήγητη χλωμάδα, επίμονη κούραση, απώλεια της ενεργητικότητας και αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού. 3. Ανεξήγητη, υπερβολική ή γρήγορη απώλεια βάρους του παιδιού. 4. Ξαφνική εμφάνιση μωλώπων, πετεχιών, επίσταξης, αιμορραγίας από τα ούλη ή άλλων αιμορραγικών σημείων. 5. Επίμονος, εντοπισμένος πόνος ή χωλότητα, προβλήματα στην ισορροπία του παιδιού. 6. Ανεξήγητος παρατεταμένος πυρετός ή επαναλαμβανόμενες μολύνσεις. 7. Συχνοί πονοκέφαλοι, που συχνά μπορεί να συνοδεύονται από εμετούς, ιδιαίτερα το πρωί, ή που ξυπνούν τη νύκτα το παιδί, αλλοιώσεις στα μάτια ή στην όραση, όπως στραβισμός και διπλωπία. 8. Εμφάνιση άσπρης κηλίδας, που φαίνεται διαμέσου της κόρης των ματιών. Η ύπαρξη τέτοιων σημείων και συμπτωμάτων δεν αποδεικνύει ότι το παιδί έχει καρκίνο ή λευχαιμία, αλλά επιβάλλει να γίνουν οι εξετάσεις, που θα αποκλείσουν ή όχι ένα τέτοιο ενδεχόμενο
Εκτός από την κληρονομικότητα στον καρκίνο, υπάρχει και η οικογενειακή προδιάθεση για καρκίνο. Η κληρονομική μετάδοση ενός παθολογικού γονιδίου ευθύνεται μόνο για ποσοστό περίπου 5% των καρκίνων. Υπάρχουν όμως οικογένειες, χωρίς κληρονομικά γονίδια, στις οποίες παρατηρούνται περισσότερα κρούσματα καρκίνου από τα αναμενόμενα.
Το λεπτομερές οικογενειακό και ατομικό ιστορικό καρκίνου έχει μεγάλη σημασία. Επιτρέπει στους γιατρούς να υποψιαστούν ότι ίσως υπάρχει κληρονομικότητα, οικογενειακή προδιάθεση ή ότι πρόκειται για τυχαίο κρούσμα. Ανάλογα θα λάβουν τα αντίστοιχα μέτρα διάγνωσης και πρόληψης.
Σημαντικά στοιχεία για καρκίνους, που συμβαίνουν σε μια οικογένεια:
Ο καρκίνος είναι συχνή νόσος: Ένας άνθρωπος σε κάθε τρεις θα προσβληθεί από καρκίνο κάποτε στη ζωή του. Πολλοί άνθρωποι έχουν ένα ή περισσότερα μέλη της οικογένειάς τους, που προσβλήθηκαν από καρκίνο.
Τυχαίο γεγονός: Στις πλείστες περιπτώσεις ο καρκίνος είναι τυχαίο γεγονός, χωρίς κληρονομική συνιστώσα ή κάποια αιτιολογία.
Περιβάλλον και τρόπος ζωής: Τα μέλη μιας οικογένειας ζουν συνήθως στο ίδιο περιβάλλον και έχουν παρόμοιο τρόπο ζωής. Έτσι πιθανόν να υποβάλλονται στους ίδιους παράγοντες που σχετίζονται με πρόκληση καρκίνου.
Τύπος καρκίνων: Μερικές μορφές καρκίνων, όπως του μαστού, των ωοθηκών και του παχέος εντέρου, σχετίζονται συχνότερα με κληρονομικότητα παρά με οικογενειακή προδιάθεση, χωρίς βέβαια να αποκλείεται το τυχαίο γεγονός.
Ηλικία: Οι καρκίνοι, που οφείλονται σε κληρονομικά γονίδια, εκδηλώνονται συνήθως σε μικρότερη ηλικία.
Αριθμός των περιστατικών: Σε άτομα, με περισσότερους από δύο συγγενείς πρώτου βαθμού (αδέλφια, παιδιά, γονείς) που προσβλήθηκαν από καρκίνο, οι πιθανότητες κληρονομικότητας είναι αυξημένες.
Οικογενειακή προδιάθεση: Παιδιά, των οποίων γονείς προσβλήθηκαν από καρκίνο μαστού, προστάτη, όρχεων και εντέρου, έχουν αυξημένες πιθανότητες προσβολής από τον ίδιο καρκίνο, ακόμη και όταν δεν υπάρχει κληρονομικός παράγοντας.
